Postępowanie restrukturyzacyjne

Postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne to postę­po­wa­nie, któ­re zastą­pi­ło wcze­śniej wystę­pu­ją­ce w pol­skim pra­wie postę­po­wa­nie napraw­cze. Wpro­wa­dzi­ło ono nowe zasa­dy oraz try­by postę­po­wań mają­cych na celu utrzy­ma­nie fir­my na ryn­ku, pomi­mo wystę­po­wa­nia w niej pro­ble­mów finan­so­wych i utrud­nień w regu­lo­wa­niu bie­żą­cych zobo­wią­zań. Poni­żej wyja­śni­my, jak sądo­we postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne może być w fir­mie przeprowadzone.

Sądowe oraz pozasądowe postępowanie restrukturyzacyjne 

Na wstę­pie war­tym wska­za­nia jest, iż postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne może być pro­wa­dzo­ne zarów­no na dro­dze sądo­wej (tzw. sądo­we postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne) oraz na dro­dze poza­są­do­wej. Dro­ga poza­są­do­wa daje moż­li­wość pod­ję­cia pró­by zmniej­sze­nia zobo­wią­zań fir­my bez for­mal­ne­go otwar­cia postę­po­wa­nia restruk­tu­ry­za­cyj­ne­go. Kata­log czyn­no­ści, jakie w ramach takie­go postę­po­wa­nia fir­ma może podej­mo­wać jest otwar­ty – mogą to być zarów­no nego­cja­cje pro­wa­dzo­ne z kon­tra­hen­ta­mi, prze­kształ­ce­nia wewnętrz­ne w fir­mie, czy pró­by zmniej­sze­nia swych zobo­wią­zań publicz­no­praw­nych, tj. podat­ków oraz skła­dek ZUS.

Restrukturyzacja firmy a sądowe postępowania restrukturyzacyjne

Sądo­we postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne może zostać przez fir­mę otwo­rzo­ne, jeże­li wystę­pu­je prze­słan­ka nie­wy­pła­cal­no­ści fir­my bądź zagro­że­nie takiej nie­wy­pła­cal­no­ści. Obec­nie pol­skie prze­pi­sy prze­wi­du­ją czte­ry postę­po­wa­nia restruk­tu­ry­za­cyj­ne, a mianowicie:

1. o zatwier­dze­nie układu;
2. przy­spie­szo­ne postę­po­wa­nie układowe;
3. ukła­do­we oraz
4. sana­cyj­ne.

Sądowe postępowania restrukturyzacyjne — podobieństwa i różnice

Wszyst­kie czte­ry postę­po­wa­nia restruk­tu­ry­za­cyj­ne cha­rak­te­ry­zu­ją się tym, iż zmie­rza­ją do zawar­cia ukła­du pomię­dzy przed­się­bior­cą a jego wie­rzy­cie­la­mi. Wśród podo­bieństw ww. postę­po­wań moż­na wymie­nić rów­nież m.in.: ogra­ni­cze­nia w zarzą­dzie mająt­kiem fir­my oraz zapew­nie­nie fir­mie ochro­ny przed wie­rzy­cie­la­mi. W każ­dym postę­po­wa­niu docho­dzi rów­nież do spo­rzą­dze­nia spi­su wie­rzy­tel­no­ści, gło­so­wa­nia nad ukła­dem przez zgro­ma­dze­nie wie­rzy­cie­li, a w razie przy­ję­cia ukła­du przez wie­rzy­cie­li do wyda­nia posta­no­wie­nia przez sąd o zatwier­dze­niu ukła­du, odmo­wie zatwier­dze­nia ukła­du albo o umo­rze­niu postę­po­wa­nia.  Z kolei wśród róż­nic mię­dzy ww. postę­po­wa­nia­mi moż­na wymie­nić m.in. spo­sób zarzą­dza­nia mająt­kiem fir­my i jego kon­tro­li oraz sto­pień, w jakim mają­tek fir­my będzie pod­le­gał restruk­tu­ry­za­cji (sprawdź czym jest restruk­tu­ry­za­cja fir­my). Wska­za­ne jest, aby wybór pro­ce­du­ry, w ramach któ­rej będzie prze­pro­wa­dza­na restruk­tu­ry­za­cja doko­ny­wa­ny był w opar­ciu o ana­li­zę potrzeb przed­się­bior­cy i jego sytu­acji finansowej.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne o zatwier­dze­nie ukła­du cha­rak­te­ry­zu­je się tym, że zawar­cie ukła­du pomię­dzy fir­mą a jej wie­rzy­cie­la­mi nastę­pu­je bez udzia­łu sądu. Sąd ma za zada­nie jedy­nie zatwier­dzić układ, jaki został usta­lo­ny mię­dzy stro­na­mi. Nie­mniej jed­nak, aby móc sko­rzy­stać z tego postę­po­wa­nia, wyso­kość wie­rzy­tel­no­ści spor­nych nie może prze­kra­czać 15 % całej sumy wie­rzy­tel­no­ści. War­to pamię­tać o tym, że postę­po­wa­nie o zatwier­dze­nie ukła­du jest naj­szyb­szym i naj­prost­szym z czte­rech postę­po­wań prze­wi­dzia­nych w pra­wie restruk­tu­ry­za­cyj­nym. Układ powi­nien zostać wnie­sio­ny do sądu celem jego zatwier­dze­nia w odpo­wied­nim cza­sie, gdyż głos odda­ny przez wie­rzy­cie­la jest waż­ny jedy­nie w okre­sie do 3 mie­się­cy od jego odda­nia. Jeże­li w tym ter­mi­nie nie wpły­nie wnio­sek do sądu, głos taki sta­je się nie­waż­ny, co skut­ko­wać może odmo­wą zatwier­dze­nia ukła­du, któ­ry nie posia­da odpo­wied­niej ilo­ści gło­sów waż­nie odda­nych. Sąd wyda­je posta­no­wie­nie o zatwier­dze­nie ukła­du w ter­mi­nie 2 tygo­dni od dnia wnie­sie­nia wnio­sku o jego zatwierdzenie.

Przyspieszone postępowanie układowe

Przy­spie­szo­ne postę­po­wa­nie ukła­do­we jest to postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne pro­wa­dzo­ne w uprosz­czo­nym try­bie. Nie każ­da fir­ma będzie jed­nak mogła sko­rzy­stać z takie­go uprosz­czo­ne­go try­bu. Podob­nie, jak w postę­po­wa­niu o zatwier­dze­niu ukła­du, prze­pi­sy prze­wi­du­ją ist­nie­nie dodat­ko­we­go wymo­gu w posta­ci nie­prze­kra­cza­nia przez spor­ne wie­rzy­tel­no­ści 15 % sumy wie­rzy­tel­no­ści. W przy­spie­szo­nym postę­po­wa­niu ukła­do­wym nie spo­rzą­dza się spi­su inwen­ta­rza. Plan restruk­tu­ry­za­cji, spis wie­rzy­tel­no­ści oraz spis wie­rzy­tel­no­ści spor­nych skła­da­ny jest do sądu w ter­mi­nie 2 tygo­dni od dnia otwar­cia postępowania.

Postępowanie układowe

Postę­po­wa­nie ukła­do­we jest to postę­po­wa­nie restruk­tu­ry­za­cyj­ne, któ­re jest pro­wa­dzo­ne, gdy wie­rzy­tel­no­ści spor­ne prze­kra­cza­ją 15 % wszyst­kich wie­rzy­tel­no­ści. Posta­no­wie­nie o otwar­ciu postę­po­wa­nia wyda­wa­ne jest w ter­mi­nie 2 tygo­dni, chy­ba że sąd doj­dzie do wnio­sku, iż koniecz­ne jest prze­pro­wa­dze­nie roz­pra­wy – wte­dy ter­min ten zosta­je prze­dłu­żo­ny do 6 tygo­dni od dnia wnie­sie­nia wnio­sku. W ter­mi­nie 30 dni od dnia otwar­cia postę­po­wa­nia spo­rzą­dza­ny jest spis inwen­ta­rza, tj. masy ukła­do­wej, plan restruk­tu­ry­za­cyj­ny oraz spis wierzytelności.

Postępowanie sanacyjne

Ostat­nim z postę­po­wań restruk­tu­ry­za­cyj­nych jest postę­po­wa­nie sana­cyj­ne. Jest to postę­po­wa­nie naj­da­lej idą­ce ze wszyst­kich czte­rech postę­po­wań pod wzglę­dem ochro­ny fir­my przez egze­ku­cją. W jego ramach mogą być pro­wa­dzo­ne wszel­kie dzia­ła­nia napraw­cze, mają­ce na celu popra­wę sytu­acji firmy.

Zdolność restrukturyzacyjna

Nale­ży rów­nież wspo­mnieć, iż nie każ­dy pod­miot dzia­ła­ją­cy na ryn­ku posia­da zdol­ność restruk­tu­ry­za­cyj­ną, tj. może sko­rzy­stać z postę­po­wań napraw­czych, jakie prze­wi­du­ją prze­pi­sy restrukturyzacyjne. 

Zdol­ność restruk­tu­ry­za­cyj­ną posia­da­ją m. in.:

1. przed­się­bior­cy w rozu­mie­niu prze­pi­sów Kodek­su cywilnego;
2. spół­ki z ogra­ni­czo­ną odpowiedzialnością;
3. spół­ki akcyjne;
4. wspól­ni­cy spół­ek oso­bo­wych, któ­rzy pono­szą odpo­wie­dzial­ność za zobo­wią­za­nia spół­ki bez ogra­ni­czeń (tj. wspól­ni­cy spół­ek jaw­nych oraz komplementariusze);
5. wspól­ni­cy spół­ek partnerskich.

Zdol­no­ści restruk­tu­ry­za­cyj­nej nie posia­da­ją takie pod­mio­ty jak:

1. ban­ki krajowe;
2. oddzia­ły ban­ków zagranicznych;
3. spół­dziel­cze kasy oszczęd­no­ścio­wo – kredytowe;
4. fir­my inwe­sty­cyj­ne w rozu­mie­niu prze­pi­sów usta­wy o Ban­ko­wym Fun­du­szu Gwarancyjnym;
5. zakła­dy ubezpieczeń;
6. zakła­dy rease­ku­ra­cji oraz
7. tzw. spół­ki holdingowe.

Podsumowanie

Pod­su­mo­wu­jąc, nale­ży pod­kre­ślić, iż fir­ma podej­mu­jąc decy­zję o pro­wa­dze­niu postę­po­wa­nia restruk­tu­ry­za­cyj­ne­go, powin­na zasta­no­wić się, jaki tryb będzie dla niej odpo­wied­ni. Przy tym, powin­na wziąć pod uwa­gę zarów­no zale­ty, wady oraz wymo­gi sta­wia­ne przez prze­pi­sy dla każ­de­go z wszyst­kich czte­rech postę­po­wań. Celem wybo­ru naj­lep­szej meto­dy zabez­pie­cze­nia inte­re­sów fir­my, war­to jest zwró­cić się o pomoc do doświad­czo­nych i kom­pe­tent­nych praw­ni­ków z Kan­ce­la­rii Praw­nej Rad­kie­wicz Adwo­ka­ci i Rad­co­wie Praw­ni, któ­rzy słu­żą wspar­ciem we wszel­kich postę­po­wa­niach restruk­tu­ry­za­cyj­nych, zarów­no sądo­wych, jak rów­nież pozasądowych. 

Powrót do spe­cja­li­za­cji — Restruk­tu­ry­za­cja fir­my