Spis treści
Jednym z trybów przeprowadzania postępowania o zamówienie publiczne jest przetarg nieograniczony. Jest on najczęściej wybieranym trybem postępowania, gdyż nie trzeba dla niego wykazywać żadnej przesłanki ustawowej do jego przeprowadzenia, które charakteryzują inne tryby. Przetarg nieograniczony jest najbardziej otwartym i szerokim trybem w ramach zamówień publicznych, najmniej skomplikowanym i jednoetapowym, jednocześnie najbardziej konkurencyjnym. Poniżej opiszemy specyfikę tego trybu oraz wskażemy najważniejsze jego elementy.
Charakterystyka
Przetarg nieograniczony prowadzony jest dla postępowań, które są równe lub wyższe aniżeli progi unijne oraz charakteryzuje się tym, że może w nim brać udział nieograniczona liczba oferentów. Progi unijne nie są wartościami stałymi i mogą być zmieniane przez instytucje Unii Europejskiej. Aktualne progi unijne znaleźć możemy w obwieszczeniach Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Jest to tryb podstawowy zarówno dla zamawiających klasycznych, jak i sektorowych.
Procedura przeprowadzania przetargu nieograniczonego
Przetarg nieograniczony powinien przebiegać w następujący sposób:
- publikacja ogłoszenia przez zamawiającego;
- wyznaczenie terminu na składanie ofert;
- wyjaśnianie treści SWZ (jeżeli zajdzie taka potrzeba);
- poinformowanie, ile zamawiający ma zamiar przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia;
- otwarcie ofert;
- weryfikacja wykonawców i badanie ofert;
- wybór oferty;
- zawarcie umowy z wybranym wykonawcą.
Sposób ogłoszenia o zamówieniu
Wraz z ogłoszeniem o zamówieniu dokonywanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, zamawiający udostępnia na stronie internetowej specyfikację warunków zamówienia (SWZ). Udostępnienie takie następuje w sposób bezpłatny, od dnia ogłoszenia do dnia udzielenia zamówienia. W przypadku jednak, kiedy np. ze względów ochrony informacji poufnych niemożliwe jest umieszczenie opisu na stronie internetowej, zamawiający jest zobowiązany do udostępnienia dokumentów oferentom w inny sposób wskazany w ogłoszeniu. Warto również zwrócić uwagę, iż zamawiający może wybrać z wielu wzorów ogłoszenia, które znajdują się w załącznikach do rozporządzenia Komisji Europejskiej 2015/1986 z dnia 11 listopada 2015 r. Wniosek o umieszczenie ogłoszenia kierowany jest przez zamawiającego w formie elektronicznej.
Termin składania ofert
Ustawodawca określił terminy minimalne dla składania ofert przez wykonawców, które co do zasady wynoszą 35 dni od dnia przekazania ogłoszenia do publikacji. Okres ten skrócono do 15 dni w przypadkach takich jak:
- uprzednie opublikowanie wstępnego ogłoszenia informacyjnego;
- zachodzi pilna potrzeba przeprowadzenia zamówienia, zaś skrócenie terminów na składanie ofert jest uzasadnione.
W przypadku, gdy specyfikacja warunków zamówienia nie jest udostępniana na stronie internetowej zamawiającego, termin składania ofert przedłużany jest o 5 dni.
W okolicznościach, kiedy składanie ofert w całości odbywa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej, zamawiający może skrócić termin składania ofert o 5 dni.
Wskazane wyżej terminy, ze względu na złożoność zamówienia mogą być przez zamawiającego wydłużone w momencie publikacji ogłoszenia.
Środki porozumiewania się pomiędzy zamawiającym i wykonawcami
Przetarg nieograniczony prowadzony jest w całości za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Oznacza to, że zarówno publikacja ogłoszenia, jak i składanie ofert odbywa się w sposób elektroniczny. Składając ofertę powinniśmy więc pamiętać, aby nasze oświadczenie woli składane w formie elektronicznej było opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Otwarcie ofert
Kolejnym etapem przy przetargu nieograniczonym jest otwarcie ofert (poprzedzone poinformowaniem, ile środków pieniężnych zamawiający zamierza przeznaczyć na dane zamówienie). Nie może ono być dokonane przez zamawiającego w innym okresie aniżeli w czasie wyznaczonym na otwarcie. Otwarcie ofert następuje bezpośrednio po upływie terminu ich składania, lecz nie później niż następnego dnia po dniu ostatnim na składanie ofert.
Na zamawiającym spoczywa obowiązek udostępnienia na stronie internetowej informacji, jakich wykonawców oferty zostały otwarte (z podaniem danych wykonawców) oraz o cenach (kosztach), które są w nich zawarte.
Badanie ofert
Po otwarciu ofert zamawiający dokonuje badania ofert. Jeżeli pojawią się w nich nieścisłości, zamawiający jest uprawniony do wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień treści oferty, celem zweryfikowania, czy oferta nie podlega odrzuceniu ze względu na niespełnianie przez nią warunków zawartych w ogłoszeniu i SWZ – specyfikacji warunków zamówienia. Zamawiający po wyborze najkorzystniejszej oferty jest zobowiązany do dokonania weryfikacji, czy co do wykonawców nie następują jakiekolwiek okoliczności uniemożliwiające zawarcie z nimi umowy. Do takich okoliczności mogą należeć te, które powodują wykluczenie danego wykonawcy obligatoryjnie (np. skazanie wykonawcy za przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie przestępczej) lub fakultatywnie, gdy zamawiający przewidział to w ogłoszeniu (np. naruszenie obowiązków prawnopodatkowych). Przetarg nieograniczony charakteryzuje się również tym, że zamawiający ma jednocześnie obowiązek sprawdzenia czy wykonawcy spełniają dodatkowe warunki, które zostały zawarte przez zamawiającego w SWZ (np. dotyczących uprawnień czy sytuacji finansowej wykonawcy). Jeżeli okaże się, że co do wykonawcy, który przedstawił najkorzystniejszą ofertę zachodzą okoliczności wyłączające go z postępowania, zamawiający ponownie dokonuje badania ofert celem znalezienia nowej najkorzystniejszej oferty. Działania te są powielane do momentu ostatecznego wyboru wykonawcy.
Zakończenie postępowania
Co do zasady przetarg nieograniczony kończy się zawarciem umowy z wybranym przez zamawiającego wykonawcą. Czasami jednak może zdarzyć się, że do zawarcia umowy nie dojdzie, gdy zamawiający będzie zmuszony do stwierdzenia nieważności postępowania (np. gdy wszystkie oferty podlegały odrzuceniu).
Podsumowanie
Przetarg nieograniczony to najczęściej wybierany tryb przeprowadzenia postępowania o zamówienie publiczne. Charakteryzuje się on wymogami formalnymi, które są typowe dla tego typu postępowań. Ma on jednak tą przewagę na tle innych trybów, że jest otwarty na konkurencję i każdy może wziąć w nim udział. Przetarg nieograniczony przeprowadzany jest, jeżeli wartość zamówienia przekracza tzw. progi unijne, co powinno zostać ustalone w momencie przygotowywanie ogłoszenia oraz szacowaniu wartości zamówienia. Biorąc pod uwagę, że zarówno przygotowanie SWZ, jak również oferty przy postępowaniu o zamówienie publiczne może stwarzać problemy, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy z Kancelarią Prawną Radkiewicz Adwokaci i Radcowie Prawni zarówno zamawiających, jak i wykonawców.
Powrót do specjalizacji — Zamówienia publiczne