Alimenty bez rozwodu

Więk­szość osób utoż­sa­mia  kwe­stię zasą­dze­nia ali­men­tów pomię­dzy mał­żon­ka­mi wyłącz­nie z postę­po­wa­niem roz­wo­do­wym. War­to jed­nak mieć na uwa­dze, iż wnie­sie­nie spra­wy o ali­men­ty może nastą­pić rów­nież pod­czas trwa­nia mał­żeń­stwa. Poni­żej wska­za­li­śmy warun­ki, jakie powin­ny zostać speł­nio­ne, aby rosz­cze­nie w zakre­sie zasą­dze­nia ali­men­tów w trak­cie mał­żeń­stwa uzna­ne zosta­ło za zasad­ne (tzw. ali­men­ty bez rozwodu).

Obowiązki wynikające z zawarcia związku małżeńskiego

Z chwi­lą zawar­cia związ­ku mał­żeń­skie­go mał­żon­ko­wie uzy­sku­ją zarów­no upraw­nie­nia, jak rów­nież nakła­da­ne są na nich obo­wiąz­ki prze­wi­dzia­ne prze­pi­sa­mi pra­wa. Mał­żon­ko­wie zobo­wią­za­ni są bowiem do wspól­ne­go poży­cia, do wza­jem­nej pomo­cy i wier­no­ści, jak rów­nież do współ­dzia­ła­nia dla dobra zało­żo­nej przez nich rodziny.

Obo­wią­zek pomo­cy doty­czy zarów­no sfe­ry mate­rial­nej, jak rów­nież uczu­cio­wej (ducho­wej). W zakre­sie sfe­ry mate­rial­nej dopre­cy­zo­wa­ny jest on w prze­pi­sach Kodek­su rodzin­ne­go i opie­kuń­cze­go, a w szcze­gól­no­ści prze­ja­wia się on w obo­wiąz­ku zaspo­ka­ja­nia potrzeb rodzi­ny (o czym sze­rzej poniżej).

Co wię­cej, ze sfe­rą mate­rial­ną wią­że się rów­nież w spo­sób ści­sły obo­wią­zek współ­dzia­ła­nia dla dobra zało­żo­nej rodzi­ny poprzez wspól­ne zarzą­dza­nie mająt­kiem oby­dwoj­ga małżonków.

Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny 

Zaspo­ka­ja­nie pod­sta­wo­wych potrzeb rodzi­ny win­no być doko­ny­wa­ne według sił oraz moż­li­wo­ści mająt­ko­wych i zarob­ko­wych każ­de­go z mał­żon­ków. Co wię­cej, speł­nie­nie oma­wia­ne­go obo­wiąz­ku przez jed­ne­go z mał­żon­ków może pole­gać wyłącz­nie lub w znacz­nej czę­ści na wycho­wy­wa­niu dzie­ci oraz pro­wa­dze­niu gospo­dar­stwa domo­we­go zało­żo­ne­go przez małżonków.

Wyga­śnię­cie ww. obo­wiąz­ku nastę­pu­je z dniem zakoń­cze­nia mał­żeń­stwa (np. na sku­tek orze­cze­nia roz­wo­du bądź unie­waż­nie­nia mał­żeń­stwa) oraz orze­cze­nia separacji.

Obo­wią­zek zaspo­ka­ja­nia potrzeb rodzi­ny jest obo­wiąz­kiem ali­men­ta­cyj­nym ist­nie­ją­cym w trak­cie trwa­nia mał­żeń­stwa, w opar­ciu o któ­ry moż­na wystą­pić z rosz­cze­nia­mi mająt­ko­wy­mi wobec dru­gie­go małżonka.

W świe­tle powyż­sze­go mał­żo­nek jest zatem upraw­nio­ny do żąda­nia od dru­gie­go małżonka:

1. świad­czeń majątkowych;
2. zabez­pie­cze­nia świad­czeń mająt­ko­wych – pod­czas trwa­nia postę­po­wa­nia rozwodowego.

Wysokość alimentów

Nale­ży pod­kre­ślić, iż nie ist­nie­ją kry­te­ria, któ­re wska­zy­wa­ły­by spo­sób wyli­cze­nia wyso­ko­ści świad­czeń alimentacyjnych.

Zasa­dą jest, iż mał­żon­ko­wie win­ni posia­dać rów­ną sto­pę życio­wą (tak­że dzie­ci two­rzą­ce razem z nimi jed­ną rodzi­nę). Wyso­kość świad­czeń będzie zatem zale­ża­ła od dotych­cza­so­wej sto­py życio­wej rodzi­ny, liczeb­no­ści rodzi­ny, uspra­wie­dli­wio­nych potrzeb każ­de­go z człon­ków rodzi­ny oraz moż­li­wo­ści mająt­ko­wych i zarob­ko­wych oby­dwoj­ga małżonków. 

Inny­mi sło­wy przy usta­la­niu obo­wiąz­ku ali­men­ta­cyj­ne­go nie są istot­ne docho­dy fak­tycz­nie uzy­ski­wa­ne przez każ­de­go z mał­żon­ków, lecz moż­li­wo­ści mająt­ko­we i zarob­ko­we oby­dwoj­ga małżonków. 

Separacja faktyczna a alimenty

Obec­nie w orzecz­nic­twie ist­nie­je roz­bież­ność sta­no­wisk, czy fakt pozo­sta­wa­nia w sepa­ra­cji fak­tycz­nej (brak orze­cze­nia w zakre­sie sepa­ra­cji) jest oko­licz­no­ścią wyłą­cza­ją­cą moż­li­wość wystę­po­wa­nia o ali­men­ty od dru­gie­go małżonka.

Naszym zda­niem oko­licz­ność pozo­sta­wa­nia w sepa­ra­cji fak­tycz­nej i jej wpływ na upraw­nie­nie do zasą­dze­nia ali­men­tów będzie roz­pa­try­wa­na przez sąd indy­wi­du­al­nie w każ­dej sprawie.

Nale­ży bowiem zwró­cić uwa­gę, iż sądy zasą­dzi­ły ali­men­ty na rzecz mał­żon­ka pozo­sta­ją­ce­go w fak­tycz­nej sepa­ra­cji m. in. w przypadku:

1. wycho­wy­wa­nia wspól­nych mało­let­nich dzie­ci przez mał­żon­ka upraw­nio­ne­go do alimentacji;
2. opusz­cze­nia rodzi­ny przez mał­żon­ka zobo­wią­za­ne­go do alimentacji;

Jed­no­cze­śnie w przy­pad­ku mał­żeństw bez­dziet­nych sepa­ra­cja fak­tycz­na w więk­szo­ści przy­pad­ków uzna­wa­na jest przez sądy za oko­licz­ność wyłą­cza­ją­cą moż­li­wość żąda­nia świad­czeń ali­men­ta­cyj­nych mię­dzy małżonkami. 

Alimenty na dziecko

Nad­to, pod­czas trwa­nia mał­żeń­stwa moż­na żądać zasą­dze­nia ali­men­tów na dziec­ko. Zgod­nie bowiem z prze­pi­sa­mi pra­wa rodzin­ne­go wyni­ka­ją­cy­mi z Kodek­su rodzin­ne­go i opie­kuń­cze­go każ­dy z rodzi­ców obo­wią­za­ny jest do świad­czeń ali­men­ta­cyj­nych wzglę­dem dziec­ka. War­to wska­zać, iż ali­men­tów na dziec­ko oraz ali­men­tów na mał­żon­ka moż­na docho­dzić w tym samym postę­po­wa­niu sądo­wym jeśli pod­sta­wą rosz­cze­nia będzie obo­wią­zek przy­czy­nia­nia się do zaspo­ka­ja­nia potrzeb rodzi­ny (o czym sze­rzej powyżej).

Podsumowanie

Reasu­mu­jąc nale­ży wska­zać, iż moż­li­we jest wnie­sie­nie spra­wy o ali­men­ty mię­dzy mał­żon­ka­mi rów­nież w trak­cie trwa­nia mał­żeń­stwa.  Mał­żo­nek żąda­ją­cy świad­czeń od dru­gie­go mał­żon­ka winien udo­wod­nić przed sądem wyso­kość dotych­cza­so­wej sto­py życio­wej zało­żo­nej przez nich rodzi­ny, moż­li­wo­ści mająt­ko­we oraz zarob­ko­we oby­dwoj­ga mał­żon­ków, jak rów­nież fakt nie­przy­czy­nia­nia się dru­gie­go mał­żon­ka do zaspo­ka­ja­nia potrzeb rodzi­ny. Ponad­to mał­żon­ko­wie, mimo trwa­nia mał­żeń­stwa,  są upraw­nie­ni do docho­dze­nia przed sądem  ali­men­tów na  dziec­ko. Nie­jed­no­krot­nie oso­by upraw­nio­ne napo­ty­ka­ją trud­no­ści z pra­wi­dło­wym spo­rzą­dze­niem pozwu oraz wyka­za­niem ist­nie­ją­cej sto­py życio­wej, zatem sko­rzy­sta­nie z usług  Kan­ce­la­rii Praw­nej Rad­kie­wicz Adwo­ka­ci i Rad­co­wie Praw­ni pozwo­li wyeli­mi­no­wać błę­dy, któ­re mogą utrud­nić bądź unie­moż­li­wić uzy­ska­nie ali­men­tów w żąda­nej przez mał­żon­ka wysokości.

Powrót do pod­stro­ny Ali­men­ty