Rozwód bez orzeczenia o winie

Zasa­dą jest, że w wyro­ku roz­wo­do­wym sąd orze­ka winę w roz­pa­dzie związ­ku mał­żeń­skie­go. W nie­któ­rych jed­nak przy­pad­kach moż­li­we jest wyda­nie wyro­ku bez wska­zy­wa­nia oso­by win­nej za roz­kład poży­cia mał­żeń­skie­go, czy­li roz­wód bez orze­cze­nia o winie. Poni­żej wska­że­my prze­wi­dzia­ne przez prze­pi­sy praw­ne warian­ty orze­czeń sądo­wych, w któ­rych wina roz­kła­du poży­cia mał­żeń­skie­go nie zosta­nie orzeczona.

Wina rozpadu małżeństwa

Co waż­ne, w wyro­ku roz­wo­do­wym obok orze­czeń usta­la­ją­cych oso­bę win­ną za roz­kład poży­cia mał­żeń­skie­go – jed­ne­go z mał­żon­ków lub oby­dwo­je z nich, sąd może rów­nież nie orze­kać o winie na zgod­ny wnio­sek stron bądź usta­lić, że żad­na ze stron nie pono­si winy w roz­pa­dzie małżeństwa.

Wina jest to sfor­mu­ło­wa­nie nie­do­okre­ślo­ne oraz nie­ma­ją­ce swej usta­wo­wej defi­ni­cji. Posił­ko­wo sądow­nic­two oraz dok­try­na odwo­łu­je się do pod­sta­wo­wych obo­wiąz­ków mał­żeń­skich, przy­kła­do­wo ska­ta­lo­go­wa­nych w Kodek­sie rodzin­nym i opie­kuń­czym, takich jak wier­ność czy obo­wią­zek wza­jem­nej pomo­cy, uzna­jąc za win­ne­go roz­pa­do­wi mał­żeń­stwa mał­żon­ka, któ­ry te obo­wiąz­ki mał­żeń­skie naru­sza. Aby jed­nak uznać, iż mamy do czy­nie­nia z winą roz­kła­du poży­cia mał­żeń­skie­go naru­sze­nie obo­wiąz­ków win­no mieć poważ­ny cha­rak­ter. Ponad­to, wina nie może zostać stwier­dzo­na w oko­licz­no­ściach nie­po­czy­tal­no­ści, czy prze­mi­ja­ją­cych zabu­rzeń psychicznych.

Za nie­za­wi­nio­ne przy­czy­ny roz­pa­du mał­żeń­stwa uzna­je się m.in.:

• cięż­ką i dłu­go­trwa­łą cho­ro­bę unie­moż­li­wia­ją­cą nor­mal­ne współ­ży­cie małżeńskie;
• nie­po­czy­tal­ność;
• cho­ro­bę psy­chicz­ną (nie zawsze);
• bez­płod­ność;
• róż­ni­cę charakterów.

Rozwód bez orzeczenia o winie w przypadku zgodnego żądania małżonków

Co do zasa­dy, w wyro­ku roz­wo­do­wym Sąd orze­ka o winie roz­kła­du poży­cia mał­żeń­skie­go. Na zgod­ne żąda­nie mał­żon­ków Sąd musi jed­nak zanie­chać orze­ka­nia w zakre­sie winy. Sąd jest zwią­za­ny żąda­niem mał­żon­ków, co ozna­cza, że w wyro­ku roz­wo­do­wym nie znaj­dzie się infor­ma­cja, z czy­jej winy doszło do roz­pa­du małżeństwa.

Zgod­ne żąda­nie mał­żon­ków może być zło­żo­ne w dowol­nej for­mie – zarów­no na piśmie, jak i ust­nie pod­czas roz­pra­wy. Zgo­da mał­żon­ka na roz­wód bez orze­ka­nia o winie może być udzie­lo­na rów­nież po wyto­cze­niu powódz­twa i to w dodat­ku na każ­dym eta­pie postę­po­wa­nia roz­wo­do­we­go, np. poprzez popar­cie wnio­sku zło­żo­ne­go przez jed­ne­go małżonka.

Każ­da ze stron może jed­nak, aż do wyda­nia wyro­ku przez Sąd II instan­cji, zmie­nić swo­je oświad­cze­nie, żąda­jąc od Sądu usta­le­nia oso­by win­nej roz­kła­du poży­cia. W takiej sytu­acji Sąd orzek­nie w wyro­ku roz­wo­do­wym o winie za roz­pad mał­żeń­stwa bądź o jej braku.

Rozwód bez orzeczenia o winie — brak winnego

Dru­gą sytu­acją, kie­dy w orze­cze­niu zabrak­nie stwier­dze­nia w zakre­sie winy, jest oko­licz­ność, gdy Sąd usta­li, że żad­na ze stron takiej winy nie pono­si. Zacho­dzi ona wte­dy, gdy po ana­li­zie oko­licz­no­ści spra­wy, Sąd doj­dzie do prze­ko­na­nia, iż nie moż­na przy­pi­sać winy w roz­kła­dzie poży­cia żad­ne­mu z mał­żon­ków. Oko­licz­ność taka zacho­dzić będzie m.in. w przy­pad­ku cho­ro­by psy­chicz­nej lub nie­po­czy­tal­no­ści któ­re­go­kol­wiek z małżonków.

Kodek cywil­ny za oso­bę nie­po­czy­tal­ną uzna­je taką, któ­ra znaj­du­je się w sta­nie wyłą­cza­ją­cym świa­do­me, bądź swo­bod­ne powzię­cie decy­zji (wyra­że­nie woli). Stan taki nie musi jed­nak ozna­czać znie­sie­nia świa­do­mo­ści w stop­niu całkowitym.

Zgod­nie z dok­try­ną za przy­czy­ny nie­po­czy­tal­no­ści uzna­je się m.in.:

• nie­do­ro­zwój umysłowy;
• cho­ro­bę psy­chicz­ną, np. schi­zo­fre­nię, paranoję;
• inne zabu­rze­nia psychiczne.

W przy­pad­ku, gdy sąd zanie­chał orze­ka­nia o winie, każ­dy z mał­żon­ków upraw­nio­ny jest do uzy­ska­nia świad­czeń ali­men­ta­cyj­nych od dru­gie­go z nich. Może to jed­nak nastą­pić wyłącz­nie wte­dy, gdy oso­ba upraw­nio­na pozo­sta­je w niedostatku.

Sprawa rozwodowa bez orzekania o winie

Zasa­dą wpro­wa­dzo­ną do pol­skie­go porząd­ku praw­ne­go jest, że w wyro­ku roz­wo­do­wym sąd orze­ka winę w roz­pa­dzie związ­ku mał­żeń­skie­go. Są jed­nak sytu­acje, gdy w wyro­ku roz­wo­do­wym wina roz­kła­du poży­cia mał­żeń­skie­go nie zosta­nie okre­ślo­na (zgod­ne żąda­nie mał­żon­ków bądź nie­moż­ność przy­pi­sa­nia winy żad­ne­mu małżonkowi).

Podsumowanie

Zachę­ca­my do sko­rzy­sta­nia z usług Kan­ce­la­rii Praw­nej Rad­kie­wicz Adwo­ka­ci i Rad­co­wie Praw­ni, któ­ra w spo­sób pro­fe­sjo­nal­ny zabez­pie­cza inte­re­sy swo­ich Klien­tów zarów­no na eta­pie przed­są­do­wym, jak i w toku postę­po­wa­nia rozwodowego.

Powrót do pod­stro­ny Roz­wód