Alimenty na dziecko

Jed­nym z obo­wiąz­ków spo­czy­wa­ją­cych na rodzi­cach jest dba­nie o dziec­ko, zarów­no o jego roz­wój inte­lek­tu­al­ny i emo­cjo­nal­ny, jak rów­nież o zaspo­ko­je­nie potrzeb mate­rial­nych dziec­ka. Gdy jed­no z rodzi­ców (bądź oby­dwo­je) nie łoży na utrzy­ma­nie dziec­ka, pol­skie pra­wo rodzin­ne prze­wi­du­je odpo­wied­nie środ­ki celem wyeg­ze­kwo­wa­nia świad­cze­nia ali­men­tów na dziecko.

Obowiązek utrzymania dziecka

Zgod­nie z kodek­sem rodzin­nym i opie­kuń­czym na rodzi­cach spo­czy­wa obo­wią­zek utrzy­my­wa­nia dzie­ci. Co wię­cej, obo­wią­zek utrzy­my­wa­nia dzie­ci obcią­ża rów­nież innych krew­nych w linii pro­stej (np. dziad­ków, pra­dziad­ków itp.) oraz rodzeń­stwo (sio­strę, bra­ta). Obo­wią­zek ten może zostać speł­nio­ny poprzez speł­nia­nie świad­czeń ali­men­ta­cyj­nych na rzecz dziecka.

Kiedy się należą alimenty na dziecko?

Ali­men­ty na dziec­ko przy­słu­gu­ją zarów­no dziec­ku nie­peł­no­let­nie­mu (poni­żej 18 roku życia), jak rów­nież dziec­ku peł­no­let­nie­mu (powy­żej 18 roku życia).

Obo­wią­zek ali­men­ta­cyj­ny spo­czy­wa­ją­cy na rodzi­cach usta­je w nastę­pu­ją­cych okolicznościach:

1. gdy docho­dy z mająt­ku dziec­ka są tak wyso­kie, iż umoż­li­wia­ją pokry­cie kosz­tów utrzy­ma­nia dziec­ka (np. kosz­ty wyży­wie­nia) oraz kosz­tów jego wycho­wa­nia (np. kosz­ty szko­ły, zajęć dodat­ko­wych itp.);
2. wobec dziec­ka peł­no­let­nie­go, gdy obo­wią­zek ali­men­ta­cyj­ny jest dla rodzi­ców nad­mier­nym uszczerbkiem;
3. wobec dziec­ka peł­no­let­nie­go, gdy dziec­ko to nie podej­mu­je sta­rań celem samo­dziel­ne­go utrzy­my­wa­nia siebie.

Sytu­acja, w któ­rej wyga­sa obo­wią­zek ali­men­ta­cyj­ny z uwa­gi na ist­nie­nie docho­dów z mająt­ku dziec­ka wystar­cza­ją­cych na jego utrzy­ma­nie. Doty­czy to zarów­no dziec­ka nie­peł­no­let­nie­go, jak rów­nież peł­no­let­nie­go. Co wię­cej, dziec­ko peł­no­let­nie win­no przy­czy­niać się do utrzy­ma­nia rodzi­ny, jeże­li w dal­szym cią­gu miesz­ka z rodzi­ca­mi (bądź jed­nym z nich).

Z kolei w sytu­acji, w któ­rej obo­wią­zek ali­men­ta­cyj­ny wobec dziec­ka peł­no­let­nie­go jest dla rodzi­ców nad­mier­nym uszczerb­kiem klu­czo­we jest zro­zu­mie­nie tego co kry­je się pod poję­ciem nad­mier­ne­go uszczerb­ku. Sfor­mu­ło­wa­nie to nie zna­la­zło swej defi­ni­cji w żad­nym prze­pi­sie praw­nym, zatem win­no być roz­pa­try­wa­ne w każ­dej spra­wie indy­wi­du­al­nie. Uszczer­bek taki winien być jed­nak uszczerb­kiem wyłącz­nie mająt­ko­wym. W toku postę­po­wa­nia sąd poprzez porów­na­nie docho­dów posia­da­nych przez rodzi­ców oraz ich pod­sta­wo­wych potrzeb z moż­li­wo­ścia­mi zarob­ko­wy­mi dziec­ka oraz jego potrze­ba­mi usta­la, czy uszczer­bek taki zacho­dzi. Świad­cze­nie ali­men­ta­cyj­ne na rzecz peł­no­let­nie­go dziec­ka nie może bowiem skut­ko­wać popad­nię­ciem rodzi­ców w ubó­stwo bądź nara­że­niem ich sta­nu zdro­wia (np. ze wzglę­du na nie­po­sia­da­nie wystar­cza­ją­cych środ­ków utrzymania).

Ostat­nia z ww. oko­licz­no­ści doty­czą­ca dziec­ka peł­no­let­nie­go, któ­re nie podej­mu­je sta­rań celem samo­dziel­ne­go utrzy­my­wa­nia sie­bie zacho­dzi na przy­kład wte­dy, gdy dziec­ko nie osią­ga zado­wa­la­ją­cych rezul­ta­tów w nauce skut­ku­ją­cej bra­kiem pro­mo­cji do następ­nej kla­sy czy następ­ne­go roku studiów.

Zakres świadczeń

Na zakres świad­czeń ali­men­ta­cyj­nych skła­da­ją się dwa czynniki:

1. uspra­wie­dli­wio­ne potrze­by dziec­ka oraz
2. zarob­ko­we i mająt­ko­we moż­li­wo­ści rodzi­ca (bądź inne­go krewnego).

Za uspra­wie­dli­wio­ne potrze­by dziec­ka uznać nale­ży te z potrzeb, któ­re pozwa­la­ją mu żyć w warun­kach dosto­so­wa­nych do jego wie­ku, sta­nu zdro­wia, sta­tu­su spo­łecz­ne­go itp. Uspra­wie­dli­wio­ne potrze­by są usta­la­ne indy­wi­du­al­nie dla każ­de­go dziecka.

Osobiste starania a alimenty na dziecko

Obo­wią­zek ali­men­ta­cyj­ny nie zawsze musi pole­gać na zapła­cie pie­nię­dzy. Może on przy­brać rów­nież for­mę oso­bi­stych sta­rań o utrzy­ma­nie i wycho­wa­nie dziec­ka (np. sta­łej opie­ki nad dziec­kiem itp.).

Czy zawsze potrzebny jest pozew o alimenty na dziecko?

Więk­szość osób koja­rzy postę­po­wa­nie o ali­men­ty na dziec­ko z dłu­go­trwa­łym postę­po­wa­niem sądo­wym. Jest to myl­ne wyobra­że­nie, gdyż ali­men­ty na dziec­ko mogą zostać usta­lo­ne rów­nież na pod­sta­wie innych metod – bądź w opar­ciu o zawar­tą umo­wę bądź ugo­dę. Ugo­da może być zawar­ta zarów­no przed media­to­rem albo przed sądem (tzw. postę­po­wa­nie pojednawcze).

Pozew w sprawach o alimenty na dziecko

Pozew o ali­men­ty na dziec­ko nale­ży zło­żyć w sądzie rejo­no­wym. Pozew taki nie pod­le­ga opła­cie sądo­wej, gdyż kosz­ty postę­po­wa­nia są pono­szo­ne tym­cza­so­wo przez Skarb Pań­stwa. Osta­tecz­na wyso­kość kosz­tów oraz wska­za­nie oso­by obo­wią­za­nej do ich uisz­cze­nia zosta­nie zawar­ta w wyro­ku koń­czą­cym spra­wę o alimenty.

Podsumowanie

Nale­ży zwró­cić uwa­gę, iż ali­men­ty na dziec­ko mogą być uisz­cza­ne nie tyl­ko przez rodzi­ców. Taki obo­wią­zek spo­czy­wać może rów­nież na dziad­kach czy rodzeń­stwie. Postę­po­wa­nie sądo­we we wszel­kich spra­wach ali­men­ta­cyj­nych nie jest postę­po­wa­niem łatwym, zatem war­tym roz­wa­że­nia jest sko­rzy­sta­nie z pro­fe­sjo­nal­nej pomo­cy praw­nej. Praw­ni­cy z Kan­ce­la­rii Praw­nej Rad­kie­wicz Adwo­ka­ci i Rad­co­wie Praw­ni udzie­lą Pań­stwu pomo­cy w spo­rzą­dze­niu zarów­no pozwu o ali­men­ty, jak rów­nież ugo­dy pozasądowej.

Powrót do pod­stro­ny Ali­men­ty