Pozew rozwodowy

Zasada trwałości związku małżeńskiego

Roz­wód pod­le­ga kon­tro­li pań­stwa. W Pol­sce ist­nie­je zasa­da trwa­ło­ści związ­ku mał­żeń­skie­go zawie­ra­ne­go na całe życie. Inten­cją usta­wo­daw­cy było aby roz­wią­za­nie związ­ku mał­żeń­skie­go nastę­po­wa­ło wyjąt­ko­wo, dla­te­go też Sąd jest wład­ny odmó­wić orze­cze­nia roz­wo­du pomi­mo ist­nie­nia ku temu prze­sła­nek. Poni­żej wska­zu­je­my oko­licz­no­ści, któ­rych wystą­pie­nie spo­wo­do­wać może odmo­wę orze­cze­nia roz­wo­du wbrew żąda­niu oso­by wno­szą­cej do sądu pozew o rozwód.

Przesłanki orzeczenia rozwodu

Sąd, bada­jąc moż­li­wość orze­cze­nia roz­wo­du pomię­dzy mał­żon­ka­mi w pierw­szej kolej­no­ści okre­śla, czy w sta­nie fak­tycz­nym danej spra­wy zaist­niał trwa­ły i zupeł­ny roz­kład poży­cia mał­żeń­skie­go. W dal­szej kolej­no­ści Sąd bada, czy nie ist­nie­ją żad­ne oko­licz­no­ści unie­moż­li­wia­ją­ce orze­cze­nie roz­wo­du, takie jak dobro wspól­nych mało­let­nich dzie­ci bądź sprzecz­ność roz­wo­du z zasa­da­mi współ­ży­cia społecznego.

Nad­to, w przy­pad­ku, gdy pozew o roz­wód wno­si do sądu mał­żo­nek wyłącz­nie win­ny roz­kła­du poży­cia, a dru­gi z mał­żon­ków sprze­ci­wia się zakoń­cze­niu mał­żeń­stwa — Sąd rów­nież odmó­wi wyda­nia orze­cze­nia w zakre­sie roz­wią­za­nia mał­żeń­stwa mię­dzy stronami.

Dobro wspólnych małoletnich dzieci

Za wspól­ne mało­let­nie dzie­ci uzna­je się zarów­no dzie­ci bio­lo­gicz­ne stron, jak rów­nież dzie­ci adop­to­wa­ne przez mał­żon­ków, któ­re co do zasa­dy w dniu orze­ka­nia przez Sąd nie osią­gnę­ły 18 roku życia. Sąd doko­nu­ją­cy oce­ny wystą­pie­nia oma­wia­nej prze­słan­ki powi­nien porów­nać sytu­ację dzie­ci stron sprzed i po orze­cze­niu roz­wo­du. Nad­to, Sąd musi mieć na uwa­dze, czy ist­nie­je moż­li­wość, aby mał­żon­ko­wie powró­ci­li do wspól­no­ści małżeńskiej.

Sąd, bada­jąc zaist­nie­nie oma­wia­nej prze­słan­ki winien brać pod uwa­gę m. in.:

1. czy roz­wód nie spo­wo­du­je osła­bie­nia wię­zi pomię­dzy dzieć­mi a mał­żon­kiem, przy któ­rym one nie pozo­sta­ją, w stop­niu, któ­ry może ujem­nie wpły­wać na wyko­ny­wa­nie przez tego mał­żon­ka obo­wiąz­ków rodzicielskich;
2. czy orze­cze­nie roz­wo­du pogłę­bi kon­flikt co do wycho­wa­nia dzieci;
3. wiek dzie­ci;
4. dotych­cza­so­we sto­sun­ki pomię­dzy rodzi­ca­mi a dziećmi;
5. stan zdro­wia dzieci;
6. stan mate­rial­ny dziec­ka i jego warun­ków miesz­ka­nio­wych, itp.

W orzecz­nic­twie ugrun­to­wa­ny został pogląd, iż Sąd odmó­wi orze­cze­niu roz­wo­du, jeże­li wsku­tek orze­cze­nia roz­wo­du wyko­ny­wa­nie wła­dzy rodzi­ciel­skiej mogło­by ulec pogor­sze­niu pod warun­kiem, że dotych­czas oby­dwo­je z rodzi­ców wyko­ny­wa­li wła­dzę rodzi­ciel­ską w spo­sób pra­wi­dło­wy.
Jed­no­cze­śnie wska­zu­je się, iż dłu­go­trwa­ły kon­flikt ist­nie­ją­cy pomię­dzy rodzi­ca­mi jest oko­licz­no­ścią prze­ma­wia­ją­cą za orze­cze­niem roz­wo­du w takiej sprawie.

Zasady współżycia społecznego a pozew rozwodowy

Dru­gą z prze­sła­nek, kie­dy nie doj­dzie do zakoń­cze­nia związ­ku mał­żeń­skie­go jest sytu­acja, gdy orze­cze­nie roz­wo­du było­by sprzecz­ne z zasa­da­mi współ­ży­cia społecznego.

Sfor­mu­ło­wa­nie „zasa­dy współ­ży­cia spo­łecz­ne­go” jest ter­mi­nem nie­do­okre­ślo­nym, któ­ry ani w Kodek­sie rodzin­nym i opie­kuń­czym ani w innym akcie praw­nym nie został zde­fi­nio­wa­ny. Za zasa­dy współ­ży­cia spo­łecz­ne­go uzna­je się zarów­no nor­my moral­ne, jak rów­nież nor­my oby­cza­jo­we. Rolą zaś zasad współ­ży­cia spo­łecz­ne­go jest uela­stycz­nia­nie pra­wa celem jego zasto­so­wa­nia do kon­kret­ne­go sta­nu faktycznego.

W orzecz­nic­twie za sprzecz­ne z zasa­da­mi współ­ży­cia spo­łecz­ne­go uzna­no m. in.:

1. gdy orze­cze­nie roz­wo­du powo­do­wa­ło­by rażą­cą krzyw­dę dla mał­żon­ka sprze­ci­wia­ją­ce­go się jego orzeczeniu;
2. gdy jed­no z mał­żon­ków jest nie­ule­czal­nie cho­re i wyma­ga opie­ki dru­gie­go współmałżonka;
3. dobro dzie­ci peł­no­let­nich w dal­szym cią­gu potrze­bu­ją­cych pomo­cy rodzi­ców (np. nie­peł­no­spraw­ność) zosta­ło­by naruszone;
4. porzu­ce­nie mał­żon­ka i pozo­sta­wie­nie go bez środ­ków utrzymania.

Z kolei za brak sprzecz­no­ści z zasa­da­mi współ­ży­cia spo­łecz­ne­go uzna­no m. in. pode­szły wiek mał­żon­ków czy prze­by­wa­nie każ­de­go z mał­żon­ków w nowych związkach.

Pozew rozwodowy małżonka wyłącznie winnego

Ostat­nią z oko­licz­no­ści uza­sad­nia­ją­cą odmo­wę orze­cze­nia roz­wo­du jest wnie­sie­nie do sądu pozwu o roz­wód przez mał­żon­ka wyłącz­nie win­ne­go roz­kła­du poży­cia, gdy dru­gi z mał­żon­ków sprze­ci­wia się zakoń­cze­niu związ­ku mię­dzy nimi. Wina roz­kła­du poży­cia mał­żeń­skie­go będzie wystę­po­wa­ła, gdy doj­dzie do naru­sze­nia przez mał­żon­ka bądź przez obo­je mał­żon­ków obo­wiąz­ków mał­żeń­skich, takich jak m. in. obo­wią­zek wza­jem­nej pomo­cy, wier­no­ści czy współ­dzia­ła­nia dla dobra rodziny.

Nie­mniej jed­nak Sąd może orzec zakoń­cze­nie mał­żeń­stwa, pomi­mo sprze­ci­wu mał­żon­ka nie­win­ne­go roz­kła­du poży­cia, jeże­li w oce­nie Sądu taka odmo­wa zosta­nie uzna­na za sprzecz­ną z zasa­da­mi współ­ży­cia spo­łecz­ne­go. W orzecz­nic­twie za odmo­wę sprzecz­ną z zasa­da­mi współ­ży­cia spo­łecz­ne­go uzna­no m. in. poniż­sze okoliczności:

1. trwa­nie związ­ków mał­żeń­skich, któ­re fak­tycz­nie nie istnieją;
2. cho­ro­ba mał­żon­ka wyłącz­nie winnego;
3. gdy odmo­wa ma słu­żyć wyłącz­nie celom zama­ni­fe­sto­wa­nia prze­wa­gi jed­ne­go mał­żon­ka nad drugim;
4. znacz­ny okres trwa­nia roz­kła­du poży­cia, np. kil­ka­na­ście lat;
5. uro­dze­nie się dziec­ka w związ­ku fak­tycz­nym, w któ­rym obec­nie żyje mał­żo­nek wyłącz­nie win­ny roz­kła­du pożycia.

Oce­na odmo­wy zgo­dy na roz­wód win­na nad­to brać pod uwa­gę sytu­ację życio­wą oby­dwoj­ga mał­żon­ków, czas trwa­nia mał­żeń­stwa, wiek, stan zdro­wia, zdol­ność do zaspo­ka­ja­nia potrzeb osobistych.

Podsumowanie

Pod­su­mo­wu­jąc, Sąd odmó­wi orze­cze­nia roz­wo­du, gdy po ana­li­zie spra­wy doj­dzie do prze­ko­na­nia, iż zacho­dzi jed­na z nastę­pu­ją­cych okoliczności:

1. dobro wspól­nych mało­let­nich dzie­ci (dziec­ka) mał­żon­ków sprze­ci­wia się orze­cze­niu rozwodu;
2. orze­cze­nie roz­wo­du było­by sprzecz­ne z zasa­da­mi współ­ży­cia społecznego;
3. mał­żo­nek wyłącz­nie win­ny roz­kła­du poży­cia wno­si pozew  roz­wo­do­wy, zaś mał­żo­nek nie­win­ny nie wyra­ża zgo­dy na rozwód.

Zachę­ca­my do kon­tak­tu z Kan­ce­la­rią Praw­ną Rad­kie­wicz Adwo­ka­ci i Rad­co­wie Praw­ni, któ­rej praw­ni­cy spe­cja­li­zu­ją się w spra­wach roz­wo­do­wych.

Powrót do spe­cja­li­za­cji Roz­wód