W polskim porządku prawnym jedynymi spółkami, które posiadają kapitał zakładowy są spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna. Przepisy prawa przewidują minimalną wysokość kapitału zakładowego dla tych spółek, nie określając jednocześnie jej górnej granicy. Warto wskazać, iż w trakcie funkcjonowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej możliwe jest dokonanie zmiany wysokości kapitału zakładowego, w tym poprzez podwyższenie kapitału spółki. Poniżej wyjaśnimy, kiedy może nastąpić powiększenie kapitału w spółce akcyjnej.
Wymagana wysokość kapitału zakładowego w spółce akcyjnej
Przepisy prawa co do zasady wprowadzają wymóg posiadania przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 100.000,00 zł. W niektórych jednak przypadkach, ze względu na specyfikę prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, ustawowe wymogi mogą zostać podwyższone. Tytułem przykładu w odniesieniu do banków wprowadzono obowiązek posiadania kapitału zakładowego stanowiącego co najmniej równowartość 5.000.000,00 euro według kursu średniego NBP.
Tryby podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej
Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej może nastąpić jako:
- zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej;
- podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej ze środków własnych spółki;
- warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego;
- podwyższenie kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki.
Zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej
Zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej może nastąpić poprzez emisję nowych akcji bądź podwyższenie wartości nominalnej akcji dotychczasowych. W obydwu przypadkach wymagana jest zmiana statutu spółki. Podniesienie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej może nastąpić dopiero, gdy dokonano wpłaty co najmniej 9/10 kapitału zakładowego.
Objęcie nowych akcji przez akcjonariuszy może nastąpić na podstawie:
- zaoferowania akcji przez spółkę konkretnemu adresatowi (tzw. subskrypcja prywatna); przyjęcie oferty w przypadku subskrypcji prywatnej powinno nastąpić w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
- złożenia oferty w drodze ogłoszenia (subskrypcja otwarta), jak również
- skierowania oferty wyłącznie do akcjonariuszy (subskrypcja zamknięta).
Aby doszło do zwiększenia kapitału zakładowego spółki wymagane jest podjęcie uchwały o zmianie statutu spółki przez walne zgromadzenie akcjonariuszy większością ¾ głosów (statut może wprowadzać większe rygory w tym zakresie).
Zmiana statutu wymaga wpisu do rejestru, zgłoszenie do sądu rejestrowego powinno nastąpić co do zasady w terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia uchwały. Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej następuje z chwilą dokonania wpisu w rejestrze.
Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki
Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej ze środków własnych może nastąpić na mocy uchwały walnego zgromadzenia. Źródłami podwyższenia mogą być kapitał zapasowy oraz kapitały rezerwowe utworzone z zysku, ale wyłącznie wtedy, gdy mogą one być użyte w tym właśnie celu bądź powstałe na skutek dokonanego uprzednio obniżenia kapitału zakładowego.
Ustawa przyznaje uprawnienie do podwyższenia kapitału zakładowego ze środków własnych spółki, gdy spełniony jest warunek zatwierdzenia sprawozdania finansowego za poprzedni rok obrotowy, w którym spółka osiągnęła zysk i nie istnieją istotne zastrzeżenia co do sytuacji majątkowej spółki.
Akcje powstałe z wykorzystaniem tego trybu podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej przysługują akcjonariuszom na podstawie zasady proporcjonalności.
Szczególnym przypadkiem podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej ze środków własnych jest podwyższenie kapitału zakładowego z agio. Warto zwrócić uwagę, iż jeżeli mamy do czynienia z objęciem akcji po cenie wyższej od ceny emisyjnej, powstanie nadwyżka nazywana „agio”, która przeznaczana jest na podwyższenie kapitału zapasowego.
Docelowe podwyższenie kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki
Podwyższenie kapitału bez zmiany umowy spółki może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy zostało to przewidziane w statucie spółki. Na podstawie zapisów statutu zarząd może zostać uprawniony do podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej w okresie do 3 lat. Podwyższenie może nastąpić jednorazowo bądź wielokrotnie, do momentu uzyskania kapitału docelowego, który nie może jednak przekraczać wysokości ¾ kapitału zakładowego z dnia upoważnienia. Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej bez zmiany jej statutu nie może następować ze środków własnych spółki. Co do zasady podwyższenie kapitału bez zmiany umowy spółki następuje w oparciu o wkłady pieniężne. Podwyższenie kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki następuje na skutek uchwały zarządu podejmowanej w formie aktu notarialnego, która zastępuje uchwałę walnego zgromadzenia w tym zakresie.
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej może zostać uchwalone celem:
- przyznania praw obligatariuszom posiadającym obligacje zamienne lub obligacje z prawem pierwszeństwa albo
- przyznania praw pracownikom, członkom zarządu lub rady nadzorczej w zamian za wkłady niepieniężne, ze względu na przysługujące im prawa do udziału w zysku spółki;
- przyznania praw posiadaczom warrantów subskrypcyjnych.
Warunkowe podwyższenie kapitału nie może przekraczać dwukrotności kapitału zakładowego z dnia podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie. Ogłaszane jest ono przez zarząd w terminie 6 tygodni od dnia wpisu do rejestru, a samo objęcie akcji następuje poprzez wypełnienie pisemnego formularza sporządzonego przez spółkę.
Podsumowanie
Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej może nastąpić zarówno na skutek zmiany statutu spółki, jak również w trybie niewymagającym zmiany statutu. Jeżeli szukają Państwo wsparcia w zakresie obsługi prawnej firmy obejmującej na przykład dokonanie zmiany wysokości kapitału zakładowego spółki, zachęcamy do nawiązania współpracy z naszą Kancelarią prawną, która oferuje pomoc prawną z zakresu prawa spółek m.in. w sprawach rejestrowych.
Powrót do specjalizacji — Rejestracja spółek