Dywidenda

Sfor­mu­ło­wa­nie „dywi­den­da” jest nie­ro­ze­rwal­nie zwią­za­ne z akcjo­na­riu­sza­mi, będą­cy­mi udzia­łow­ca­mi w spół­ce akcyj­nej. Spół­ki kapi­ta­ło­we, w tym spół­ka akcyj­na pro­wa­dzą dzia­łal­ność, któ­ra z regu­ły powin­na przy­no­sić im zysk. Spół­ka może podzie­lić się wypra­co­wa­nym przez sie­bie zyskiem z akcjo­na­riu­sza­mi. Poni­żej wyja­śni­my, czym jest dywi­den­da, komu się nale­ży oraz kie­dy i w jakiej wyso­ko­ści jest wypłacana.

Co to jest dywidenda?

Dywi­den­da to nic inne­go jak część zysku osią­gnię­te­go przez spół­kę, prze­zna­czo­na do wypła­ty na rzecz akcjo­na­riu­szy. Aby zysk spół­ki mógł stać się dywi­den­dą wal­ne zgro­ma­dze­nie powin­no pod­jąć uchwa­łę o prze­zna­cze­niu zysku dla akcjonariuszy. 

Uchwała o wypłacie dywidendy

W spół­ce akcyj­nej dywi­den­da może zostać wypła­co­na jedy­nie na zasa­dach okre­ślo­nych w sta­tu­cie spół­ki bądź w uchwa­le wal­ne­go zgro­ma­dze­nia. Uchwa­ła powin­na zostać pod­ję­ta co do zasa­dy przy oka­zji wal­ne­go zgro­ma­dze­nia zatwier­dza­ją­ce­go spra­woz­da­nie finan­so­we za poprzed­ni rok obro­to­wy. Uchwa­ła podej­mo­wa­na jest przez akcjo­na­riu­szy więk­szo­ścią głosów. 

Szcze­gó­ło­we zasa­dy pod­ję­cia uchwa­ły w przed­mio­cie wypła­ty dywi­den­dy mogą zostać usta­lo­ne w sta­tu­cie spół­ki. Jest to bar­dzo istot­ne z uwa­gi na zapo­bie­ga­nie dzia­ła­niom szko­dzą­cym spół­ce lub jej akcjo­na­riu­szom. Skut­kiem takich nie­po­żą­da­nych dzia­łań może być cho­ciaż­by zatrzy­my­wa­nie zysków w spół­ce celem pokrzyw­dze­nia jej mniej­szo­ścio­wych akcjo­na­riu­szy poprzez nie­wy­pła­ca­nie dywi­den­dy. Nato­miast w przy­pad­ku rów­no­ści gło­sów, może dojść do tzw. pata decy­zyj­ne­go, kie­dy nie moż­na pod­jąć uchwa­ły ze wzglę­du na nie­uzy­ska­nie więk­szo­ści przy jej gło­so­wa­niu, cze­go skut­kiem będzie zablo­ko­wa­nie środ­ków prze­zna­czo­nych dla akcjonariuszy.

Zachę­ca­my, aby przy oka­zji two­rze­nia spół­ek akcyj­nych lub zmia­ny sta­tu­tów spół­ek już ist­nie­ją­cych akcjo­na­riu­sze bra­li pod uwa­gę tak­że roz­wią­za­nia praw­ne mają­ce na celu prze­ciw­dzia­ła­nie ewen­tu­al­nym przy­szłym nie­po­ro­zu­mie­niom w zakre­sie wypła­ty dywidendy. 

Kto ma prawo do dywidendy?

Pra­wo do dywi­den­dy co do zasa­dy posia­da akcjo­na­riusz spół­ki. Pra­wo do dywi­den­dy jako rosz­cze­nie akcjo­na­riu­sza powsta­je dopie­ro z chwi­lą pod­ję­cia uchwa­ły przez wal­ne zgro­ma­dze­nie w przed­mio­cie wypła­ty dywi­den­dy za dany rok. Dok­try­na przy­zna­je tak­że moż­li­wość cał­ko­wi­te­go wyłą­cze­nia w sta­tu­cie spół­ki pra­wa do dywi­den­dy (np. gdy spół­ka dzia­ła w celach niezarobkowych).

Obok akcjo­na­riu­szy, oso­ba­mi posia­da­ją­cy­mi pra­wo do dywi­den­dy są tak­że pod­mio­ty upraw­nio­ne ze świa­dectw użytkowych.

W jaki sposób dywidenda jest dzielona między akcjonariuszy?

Co do zasa­dy dywi­den­da roz­dzie­la­na jest w sto­sun­ku do licz­by akcji. W przy­pad­ku, gdy akcje nie będą cał­ko­wi­cie pokry­te dywi­den­da pod­le­ga podzia­ło­wi w sto­sun­ku do uisz­czo­nych wpłat na akcje. Sta­tut może prze­wi­dy­wać inne zasa­dy podzia­łu zysku pomię­dzy akcjonariuszy.

W jakiej wysokości dywidenda jest wypłacana?

Dywi­den­da, któ­ra pod­le­ga podzia­ło­wi mię­dzy akcjo­na­riu­szy nie może być wyż­sza od zysku za ostat­ni rok obro­to­wy, powięk­szo­ne­go o ewen­tu­al­ne zyski z lat ubie­głych, któ­re nie zosta­ły podzie­lo­ne, jak rów­nież o war­tość kapi­ta­łów zapa­so­we­go i rezer­wo­we­go, któ­re zosta­ły prze­zna­czo­ne do wypła­ty dywi­den­dy. Kwo­ta dywi­den­dy pomniej­sza­na jest jed­nak o nie­po­kry­te stra­ty (tak­że z lat ubie­głych), akcje wła­sne oraz war­to­ści prze­zna­czo­ne na kapi­tał zapa­so­wy lub rezerwowy. 

W spół­ce akcyj­nej mogą ist­nieć jed­nak akcje uprzy­wi­le­jo­wa­ne w zakre­sie dywi­den­dy. Akcje te upraw­nia­ją jej posia­da­cza do uzy­ska­nia wyż­szej dywi­den­dy ani­że­li wyni­ka­ło­by z opi­sa­nej powy­żej zasa­dy ogól­nej, przy czym dywi­den­da z takiej akcji nie może być wyż­sza o 50 % ani­że­li dywi­den­da wypła­ca­na na pod­sta­wie akcji nieuprzywilejowanych. 

Co to jest dzień dywidendy?

Dzień dywi­den­dy jest to dzień, według któ­re­go usta­la­ny jest krąg osób upraw­nio­nych do uzy­ska­nia dywi­den­dy. W przy­pad­ku spół­ki akcyj­nej nie­bę­dą­cej spół­ką publicz­ną upraw­nio­ny­mi są akcjo­na­riu­sze, posia­da­ją­cy akcje w dniu powzię­cia przez wal­ne zgro­ma­dze­nie uchwa­ły o podzia­le zysku, przy czym sta­tut może wpro­wa­dzać posta­no­wie­nia upraw­nia­ją­ce wal­ne zgro­ma­dze­nie do usta­le­nia inne­go dnia dywidendy. 

W spół­ce publicz­nej oraz w spół­ce, któ­rej akcje są zare­je­stro­wa­ne w depo­zy­cie papie­rów war­to­ścio­wych dzień dywi­den­dy usta­la­ny jest odmien­nie, tj. przez zwy­czaj­ne wal­ne zgro­ma­dze­nie. W tym przy­pad­ku dzień dywi­den­dy może przy­pa­dać w okre­sie mię­dzy 5 dniem a 3 mie­sią­ca­mi od dnia powzię­cia uchwa­ły o podzia­le zysku. 

W jaki sposób następuje wypłata dywidendy?

Wypła­ta dywi­den­dy co do zasa­dy nastę­pu­je w okre­sie trzech mie­się­cy od dnia dywi­den­dy, w dniu okre­ślo­nym uchwa­łą wal­ne­go zgro­ma­dze­nia bądź rady nad­zor­czej. W sytu­acji, gdy nie doj­dzie do uchwa­le­nia dnia wypła­ty dywi­den­dy przez żaden z orga­nów, wypła­ta dywi­den­dy nastę­pu­je nie­zwłocz­nie po dniu dywidendy.

Czy można otrzymać zaliczkę na poczet dywidendy?

Sta­tut spół­ki może zawie­rać posta­no­wie­nia, na pod­sta­wie któ­rych zarzą­do­wi przy­zna­ne zosta­nie upraw­nie­nie do wypła­ty zalicz­ki na poczet prze­wi­dy­wa­nej dywi­den­dy, pod warun­kiem jed­nak posia­da­nia przez spół­kę środ­ków na wypła­tę zalicz­ki oraz osią­gnię­cia zysku w poprzed­nim roku obro­to­wym. Aby doszło do wypła­ty zalicz­ki, zgo­dę wyra­zić musi rada nad­zor­cza spół­ki. Zalicz­ka na poczet dywi­den­dy nie może prze­kra­czać poło­wy zysku w roku, w któ­rym jest wypła­ca­na, powięk­szo­ne­go o kapi­ta­ły rezer­wo­we oraz pomniej­szo­ne­go o nie­po­kry­te stra­ty i akcje wła­sne. War­to wska­zać, iż posia­da­nie akcji uprzy­wi­le­jo­wa­nych w zakre­sie dywi­den­dy roz­cią­ga się tak­że na pra­wo do zalicz­ki na poczet dywidendy.

Zarząd infor­mu­je o wypła­cie zalicz­ki na poczet dywi­den­dy w ter­mi­nie 4 tygo­dni przed dniem jej wypłaty.

Podsumowanie

Jeże­li spół­ka osią­ga zysk, może podzie­lić się nim ze swy­mi akcjo­na­riu­sza­mi wypła­ca­jąc dywi­den­dę. Dywi­den­da co do zasa­dy dzie­lo­na jest mię­dzy akcjo­na­riu­szy pro­por­cjo­nal­nie do posia­da­nych przez nich akcji. Zasa­dą jest, że to sami akcjo­na­riu­sze na pod­sta­wie uchwa­ły wal­ne­go zgro­ma­dze­nia usta­la­ją jej wyso­kość oraz ter­min wypła­ty. Kan­ce­la­ria Praw­na Rad­kie­wicz Adwo­ka­ci i Rad­co­wie Praw­ni to spe­cja­li­ści zaj­mu­ją­cy się bie­żą­cą obsłu­gą praw­ną spół­ek han­dlo­wych. Poma­ga­my klien­tom w two­rze­niu doku­men­tów wewnętrz­nych, a w szcze­gól­no­ści uchwał wal­ne­go zgro­ma­dze­nia doty­czą­cych wypła­ty dywidendy.

Powrót do spe­cja­li­za­cji — Reje­stra­cja spół­ek